ATMOSFERADAGI KIMYOVIY IFLOSLANUVCHI MODDALARNING EKALOGIK ZARARI VA INSON SALOMATLIGIGA TA`SIRI
Ключевые слова:
toksikologiya, zamin darajasidagi ozon, uglerod oksidi, karboksigemoglobin, oltingugurt dioksidi, azot oksidiАннотация
Havo ifloslanishi zamonaviy dunyoning eng jiddiy muammolaridan biri bo‘lib, inson salomatligi va atrof-muhitga katta toksikologik ta’sir ko‘rsatadi. Ushbu maqola havo ifloslanishining manbalari, asosiy ifloslantiruvchi moddalari (zarracha moddalar, ozon, uglerod oksidi, oltingugurt dioksidi, azot oksidlari va qo‘rg‘oshin) va ularning inson salomatligiga, shu jumladan nafas olish yo‘llari, yurak-qon tomir tizimi va saraton kasalliklariga ta’sirini tahlil qiladi. Shuningdek, ekologik zararlar, jumladan, kislotali yomg‘ir, iqlim o‘zgarishi va hayotning xilmaxilligiga tahdidlar ko‘rib chiqiladi. Maqola havo sifatini baholashda ishlatiladigan ifloslantiruvchi standart indeks (PSI) va uning ahamiyatini yoritadi. JSST ma’lumotlariga asoslanib, havo ifloslanishi har yili millionlab o‘limga sabab bo‘lib, ayniqsa Osiyo mintaqasida katta xavf tug‘diradi. Maqola havo ifloslanishining oldini olish va uning ta’sirini kamaytirish bo‘yicha choralar muhokamasini taqdim etadi.
Скачивания
Библиографические ссылки
1. Vallero, D.A. Fundamentals of Air Pollution (5th ed.). Academic Press. 2014.
2. Jacobson, M.ZAir Pollution and Global Warming: History, Science, and Solutions (2nd ed.). Cambridge University Press. 2012
3. World Health Organization (WHO). Ambient Air Pollution: A Global Assessment of Exposure and Burden of Disease 2016.
4. Kampa, M., & Castanas, E. Human Health Effects of Air Pollution. Environmental Pollution 2008. 151(2), 362-367.
5. To‘xtayev, A.S., & Hamidov, A. Ekologiya va atrof-muhit muhofazasi. O‘quv-uslubiy qo‘llanma. 2024.
6. Urokova, A. Atrof-muhit omillarining inson salomatligiga ta’siri. CyberLeninka. 2022
7. Xodjayeva, N. P., & Murotov, O.O. Zararli gazlarning atmosfera va inson salomatligiga ta’siri. CyberLeninka. 2023.
8. Spiegel, J., & Maystre, L.Y. Environmental Pollution Control. In ILO Encyclopaedia of Occupational Health and Safety. 2011
9. Manisalidis, I., Stavropoulou, E., Stavropoulos, A., & Bezirtzoglou, E.. Environmental and Health Impacts of Air Pollution: A Review. Frontiers in Public Health, 8, 14. 2020
10. Raxmatov, I. I., & To‘yqulov, Q. S. Avtomobil va uning atrof-muhitga ta’siri. CyberLeninka 2023.
11. Toxics MDPI. Special Issue: Impact of Toxic and Harmful Volatile Organic Compounds on Health and Ecology. 2025.
12. Seinfeld, J. H., & Pandis, S. N. Atmospheric Chemistry and Physics: From Air Pollution to Climate Change (3rd ed.). Wiley 2016.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
License Terms of our Journal
