TOVAR-MODDIY ZAHIRALARNI HISOBGA OLISH TIZIMINI TAKOMILLASHTIRISH VA ULARNING MOLIYAVIY HISOBOTDAGI AKS ETTIRILISHINI TAHLIL QILISH
Keywords:
tovar-moddiy zahiralar, buxgalteriya hisobi, moliyaviy hisobot, MSFO 2, baholash usullari, FIFO, LIFO, o‘rtacha og‘irlangan baho, zahira harakati, hisob siyosati, aktivlar tuzilmasi, inventarizatsiya, moliyaviy tahlil, axborot ishonchliligiAbstract
Tovar-moddiy zahiralar har qanday xo‘jalik yurituvchi subyekt faoliyatining muhim tarkibiy qismini tashkil etadi va ularning hisobga olinishi moliyaviy barqarorlikni ta’minlashda, xarajatlarni boshqarishda hamda ishlab chiqarish jarayonini optimallashtirishda beqiyos ahamiyat kasb etadi. Mazkur maqolada tovar-moddiy zahiralarni hisobga olish tizimining amaldagi holati, undagi mavjud muammolar va hisob siyosatini xalqaro standartlarga moslashtirish zarurati tahlil etiladi. Tadqiqotda korxonalarda qo‘llanilayotgan buxgalteriya hisobining prinsiplari, zahiralarni baholash usullari (FIFO, LIFO, o‘rtacha og‘irlangan baho va boshqalar), ularning moliyaviy hisobotlarda aks ettirilish tartibi chuqur o‘rganilgan. Shuningdek, mavjud normativhuquqiy baza, milliy va xalqaro buxgalteriya standartlari (xususan, MSFO 2 - Zahiralarning hisobga olinishi) doirasida tavsiyalar ishlab chiqilgan. Amaliy tahlillar natijasida ma’lum bo‘ldiki, zahiralarni noto‘g‘ri yoki sust hisobga olish nafaqat moliyaviy hisobotlarning ishonchliligini pasaytiradi, balki boshqaruv qarorlarining asoslanmaganligiga ham olib keladi. Shu sababli, maqolada tovar-moddiy zahiralarning buxgalteriya hisobi jarayonlarini raqamlashtirish, audit vositalarini kengaytirish va nazorat mexanizmlarini mustahkamlash orqali ularning moliyaviy hisobotlardagi haqqoniy aks ettirilishini ta’minlash bo‘yicha ilmiy asoslangan taklif va tavsiyalar bayon etiladi.
Downloads
References
1. Соколов А. А. Теория бухгалтерского учета. – М.: Финансы и статистика, 2004. – 317 с.
2. Шеремет А. Д. Аудит. – М.: ИНФРА-М, 2009. – 288 с.
3. International Accounting Standards Board (IASB). International Accounting Standard (IAS) 2: Inventories [Электронный ресурс]. – 2003. – Режим доступа: https://www.ifrs.org/issued-standards/list-of-standards/ias-2-inventories/, свободный.
4. Crawford D. Управление товарно-материальными запасами в системах ERP: прикладной подход // Journal of Accounting and Information Systems. – 2015. – Vol. 29, № 3. – С. 45–58.
5. Ходжаев Ш. Совершенствование системы учета товарноматериальных запасов в организациях Узбекистана // Экономика и финансы. – 2018. – № 4. – С. 22–28.
6. Ахмедов Р. Методы оценки товарно-материальных запасов и их влияние на финансовую отчетность // Журнал финансового анализа. – 2019. – № 2. – С. 35–41.
7. Камилов А. Автоматизированные подходы к учету запасов в современных информационных системах бухгалтерского учета // Бухгалтерия и аудит. – 2020. – № 3. – С. 15–22.
8. Алимов З. Противоречия между национальными и международными стандартами в учете товарно-материальных запасов // Аудит и финансы. – 2021. – № 5. – С. 30–36.
9. Ochilov, I. Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari: O‘quv qo‘llanma. – Toshkent: TDIU, 2020. – 242 b.
10. Mazkur maqolada byudjet tashkilotlarida tovar moddiy zahiralar hisobini takomillashtirish. Iqtisod va mintaqashunoslik. – 2023. – № 2. – B. 45–52.
11. Tovar-moddiy zaxiralar qadrsizlanishi auditini takomillashtirish. CyberLeninka. – 2024. – № 1. – B. 60–68.
12. Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari. Renessans-Edu. – 2023. – 180b
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
License Terms of our Journal
