MINTAQALAR IQTISODIY XAVFSIZLIGINI TA’MINLASHDA QISHLOQ XO‘JALIGI TARMOQLARINING TA’SIRINI BAHOLASH
Keywords:
qishloq xo‘jaligi, mintaqaviy rivojlanish, ijtimoiy-iqtisodiy nomutanosiblik, hududlar, ishlab chiqarish samaradorligi, fazoviy iqtisodiyot, tengsizlik ko‘rsatkichlari, Gini indeksi, Theil indeksi, Hoover koeffitsienti, hududiy siyosat, innovatsion texnologiyalar, barqaror o‘sish.Abstract
Mazkur maqolada qishloq xo‘jaligi tarmoqlarining rivojlanishi va uning hududiy ijtimoiy-iqtisodiy nomutanosibliklarga ta’siri har tomonlama tahlil qilinadi. Mintaqalarda qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishining dinamikasi, resurslardan foydalanish samaradorligi hamda tarmoqlararo tarkibiy o‘zgarishlar iqtisodiy tengsizliklarning asosiy determinantlari sifatida ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, tahlilda mintaqalararo ishlab chiqarish ko‘rsatkichlari, aholi daromadlari, bandlik va infratuzilma imkoniyatlari o‘rtasidagi tafovutlar aniqlanib, ularning ijtimoiy farovonlik darajalariga ta’siri ochib beriladi. Metodologik yondashuv sifatida hududlar bo‘yicha ishlab chiqarish samaradorligini baholash, fazoviy iqtisodiy modellardan foydalanish va nomutanosiblik ko‘rsatkichlari (Gini, Theil, Hoover) orqali o‘lchash mexanizmlari qo‘llaniladi. Natijalar qishloq xo‘jaligi tarmoqlarining rivojlanishi iqtisodiy o‘sish bilan bir qatorda ijtimoiy tengsizliklarni kuchaytiruvchi yoki kamaytiruvchi omil bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatadi. Shu asosda maqolada mintaqaviy siyosat choralarini optimallashtirish, qishloq xo‘jaligi tarmoqlarida innovatsion texnologiyalarni keng joriy etish, hamda hududiy infratuzilma imkoniyatlarini muvozanatlashtirish bo‘yicha ilmiy asoslangan tavsiyalar ishlab chiqiladi.
Downloads
References
1. OECD (2021). Regional Development and Agriculture: Policy Report. Paris: OECD Publishing.
2. FAO (2023). The State of Food and Agriculture 2023. Rome: Food and Agriculture Organization.
3. World Bank (2022). World Development Report 2022: Regional Inequalities and Development. Washington, DC: World Bank.
4. ILO (2021). World Employment and Social Outlook: Trends. Geneva: International Labour Organization.
5. O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining Qishloq xo‘jaligi rivojlanishi bo‘yicha statistik ma’lumotlar to’plami.
6. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligining Hududiy iqtisodiy ko‘rsatkichlar hisobotlari to’plami.
7. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 28-yanvardagi 2022–2026 yillarda Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasini tasdiqlash to‘g‘risidagi PF–81-son Farmoni.
8. United Nations (2015). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. New York: UN.United Nations Development Programme (UNDP). (2022). Human Development Report 2022: Uncertain Times, Unsettled Lives. New York: UNDP.
9. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 24-oktabrdagi “O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning 2020-2030-yillarga mo‘ljallangan strategiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Farmoni
10. Kuznets, S. (1955). Economic Growth and Income Inequality. The American Economic Review, 45(1), 1–28.
11. Barro, R., & Sala-i-Martin, X. (2004). Economic Growth (2nd ed.). MIT Press.
12. Deininger, K., & Byerlee, D. (2012). Rising Global Interest in Farmland: Can it Yield Sustainable and Equitable Benefits? Washington, DC: World Bank.
13. FAO. (2020). The State of Food and Agriculture 2020. Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations.
14. World Bank. (2020). World Development Report 2020: Trading for Development in the Age of Global Value Chains. Washington, DC: World Bank.
15. Umurzakov, D. X. (2021). O‘zbekiston hududiy rivojlanishida qishloq xo‘jaligi tarmoqlarining o‘rni. Toshkent: Fan nashriyoti.
16. Mullabayev, B. (2019). The role of innovation and digital technologies in ensuring sustainable economic development. International Journal of Economics and Management, 7(3), 45–56.
17. Yeldan, E. (2015). Agricultural Subsidies and Regional Disparities in Turkey. Ankara University Press.
18. Wilkin, J. (2018). Agriculture and Rural Development in Poland within the EU Framework. Warsaw: Scholar Publishing.
19. Choe, C. (2017). Infrastructure Investment and Regional Convergence: Evidence from South Korea. Seoul National University Press.
20. G‘ulomov, S., & Shermuhamedov, H. (2022). Hududiy iqtisodiy xavfsizlik va qishloq xo‘jaligi resurslarini boshqarish masalalari. Toshkent: Iqtisodiyot nashriyoti
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
License Terms of our Journal
